"ชา" เป็นเครื่องดื่มที่มีมาช้าน
านกว่า 4,700 ปี นอกเหนือจากจะเป็นเครื่องดื
่มแก้กระหาย แก้ง่วงแล้ว ยังสามารถช่วยป้องกันและต้า
นโรคได้อีกด้วย เช่น ต้านอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้น
ภายในเซลล์ของร่างกาย ต้านการอักเสบ ต้านเชื้อจุลินทร์ในลำไส้ ป้องกันตับจากสารพิษและโรคอ
ื่นๆ อีกมากมายที่เกิดจากอนุมูลอ
ิสระ
"ชา" ยังเป็นเครื่องดื่มที่มีธาต
ุอาหารหลายชนิดที่ช่วยบำรุง
ร่างกายให้มีสุขภาพด
...ี เช่น ช่วยกระตุ้นให้ระบบประสาทและร่าง กายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะในใบชามีสารกาเฟอีน ช่วยกระตุ้นระบบประสาทกลางและระบบ หมุนเวียนโลหิต มีอิทธิพลต่อกระบวนการเมตาบอลิซึมของเซลล์ภายใน ร่างกาย ใช้ผสมยาแก้ปวด รักษาโรคไมเกรน เพื่อเพิ่มฤทธิ์ในการรักษา และให้ยาออกฤทธิ์ได้นานขึ้น แก้ปวดหัว แก้ง่วง ขยายหลอดเลือด ป้องกันโรคเส้นเลือดหัวใจตีบตัน บรรเทาอาการเจ็บหน้าอก สลายไขมัน ลดระดับคอเลสเตอรอล แถมชายังช่วย ฆ่าเชื้อโรค ลดการอักเสบ สมานแผล ขับและชำระ สารพิษในร่างกาย ต้านอนุมูลอิสระ แก้กระหาย ป้องกันภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกินไป ป้องกันฟันผุและเสริมมวลกระดูก ดูแล้วไม่น่าเชื่อเลยว่าชาจะมีประโยชน์ได้ถึงขนาดนี้ เสมือนกับยาวิเศษเลยก็ว่าได้
เภสัชกร หญิง ร.ท.หญิง วิภาพร เสรีเด่นชัย กลุ่มวิชาเภสัชเวท คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ (มศว) เผยว่า ทุกวันนี้ผู้คนส่วนใหญ่นิยมดื่มชา การดื่มชาจึงเป็นที่รู้จักแพร่หลายทั่วโลก ทั้งในอเมริกา ยุโรป เอเชียและในบางประเทศของทวีปแอฟริกา แต่ผลผลิตชาส่วนใหญ่อยู่ในทวีปเอเชียโดยพื้นที่ซึ่งปลูกชามาก อยู่ระหว่างแนวเหนือ-ใต้ ตั้งแต่ประเทศญี่ปุ่น-อินโดนีเซีย และแนวตะวันออก-ตะวันตกจากประเทศอินเดีย-ญี่ปุ่น ด้วยเหตุที่พื้นที่บริเวณนี้อยู่ในเขตมรสุม มีอากาศอบอุ่น ปริมาณน้ำฝนมาก เหมาะกับการเจริญเติบโตของต้นชา
เภสัช กรหญิง ร.ท.หญิง วิภาพร กล่าวอีกว่า แม้เครื่องดื่มชาจะมีประโยชน์มากมาย แต่โทษที่อยู่ในใบชาก็มีไม่น้อย ใบชามีกรดแทนนิกอยู่มาก โดยเฉพาะชาหมักมีกรดแทนนิกมากกว่าชาเขียว
ใบชาที่คุณภาพต่ำจะ มีกรดแทนนิกอยู่มาก มีผลต่อ trace element ในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ เช่น ธาตุเหล็ก แคลเซียม แมกนีเซียม สังกะสี ส่งผลให้ดูดซึมอาหารได้ไม่เต็มที่ ซึ่งอาจนำไปสู่การเจ็บป่วยด้วยอาการขาดธาตุเหล็กในเลือด เมื่อแทนนิกรวมตัวกับโปรตีนจะทำให้ย่อยโปรตีนยากขึ้น
การดื่มชาที่เข้มข้นมากๆ มีผลในกระเพาะอาหารดูดซับ อาหารได้น้อยลง ระบบย่อยอาหารผิดปกติซึ่งจะทำให้ท้องผูก ยิ่งถ้าดื่มชาเข้มข้นในช่วงท้องว่างติดต่อกันเป็นเวลายาวนาน อาจทำให้เป็นโรคกระเพาะอาหารได้ แต่ควรดื่มชาหลังรับ ประทานอาหารแล้ว 2-3 ชั่วโมง พื่อกระตุ้นการหลั่งน้ำย่อยในกระเพาะอาหาร
นอกจากนี้ คนที่คิดจะดื่มชาควรจะมีความรู้และพึงระวังคือ ไม่ควรดื่มชาขณะกินยา ไม่ว่ายาแผนปัจจุบันหรือยาแผนโบราณ ไม่ควรดื่มชาก่อนนอนสำหรับผู้ที่นอนหลับยากหรือเป็นโรคนอนไม่หลับ ไม่ควรดื่มชาที่ร้อนจัดเพราะความร้อนจะไปทำลายเนื้อเยื่อในช่องปากจนทำให้ เกิดอันตรายในช่องปาก ลำคอ ลำไส้ได้ ไม่ควรดื่มชาที่ชงค้างคืนหรือชงไว้นานหลายชั่วโมง เพราะชาอาจบูดซึ่งชาที่ชงทิ้งค้างไว้นานๆ พบว่ามีกรดแทนนิกสูง และสารต่างๆ ในน้ำชาอาจทำปฏิกิริยาจนกลายเป็นสารพิษได้
จะให้ดีชาที่เลือกดื่มควรเป็นชนิดชงร้อน ไม่เติมน้ำตาล ซึ่งมีให้เลือกดื่มมากมายหลายรสชาติ และมีสรรพคุณเฉพาะที่ต่างกัน อย่าง ‘ชากุหลาบ’ ช่วยบำรุงหัวใจ ลดความดันสูง ‘ชาคาโมมายล์’ ทำให้รู้สึกสงบ หลับลึก ‘ชาเลม่อนไทม์’ ช่วยกระตุ้นการย่อยอาหาร ‘ชาลาเวนเดอร์’ แก้ปวดหัว ‘ชาอัญชัญ’ บำรุงสายตา และ ‘ชาใบหม่อนกับกุหลาบ’ สามารถต้านอนุมูลอิสระได้
วิธีชงชาที่ให้ประโชยน์
1. ใส่น้ำสะอาดปราศจากคลอรีน และน้ำเดือดไม่น้อยกว่า 100 องศาเซลเซียส ไม่ควรใช้น้ำแร่ชงชา
2. ใส่ชาจำนวน 1 ใน 3 ของภาชนะ
3. ภาชนะที่ชงชาที่ดี คือ อันดับ 1 เซรามิค อันดับ 2 แก้ว อันดับ 3 ดินเผาอย่างดี
4. น้ำแรกของใบชาไม่ควรดื่ม (เห็นเค้าทิ้งเลยค่ะ ตอนเค้าชงชาให้ทาน ยังนึกเสียดาย….)
5. ควรดื่ม ครั้งที่ 2 แช่น้ำไว้ 1 นาที ครั้งที่ 3-4 ใส่น้ำแช่ 40 วินาที ครั้งที่ 5-6 ใส่น้ำแช่ 20 วินาที แต่คุณประโยชน์ของชามีอยู่เพียง 5 น้ำเท่านั้น
6. ไม่ดื่มชาแช่ ชาค้างคืน ชาที่ร้อนจัด และชาที่เข้มเพราะจะทำให้ท้องผูก
7. หากชาเหลือ ทิ้งไว้ให้เย็นแล้วเทใส่ขวดเก็บเข้าตู้เย็น ไว้ดื่มได้ แต่ไม่ควรเกิน 5 วัน
เกร็ดความรู้...
1. ชาที่ดีจะมีรสขมเล็กน้อย จากนั้นจะชุ่มคอเมื่อดื่ม
2. ชาที่ดีจะช่วยดับกลิ่นปากและช่วยลดเสมหะในคอได้
3. ช่วยล้างสิ่งที่เป็นพิษในร่างกายที่มากับอาหาร
4. ไม่ควรดื่มชาในขณะท้องว่าง หรือดื่มกับยาทุกชนิดเพราะจะทำให้ยาเสื่อมคุณภาพได้
คำแนะนำเกี่ยวกับการดื่มชาเพื่อให้เกิดผลดีต่อสุขภาพ
1.ผู้ที่นิยมจิบชาร้อน สารสำคัญที่เป็นประโยชน์อย่าง "คาเทคซินส์" จะถูกความร้อนทำลายไปเกือบทั้งหมด คงเหลืออยู่เพียงความหอมและรศชาติของชาเท่านั้น แต่หากต้องการได้ประโยชน์ต่อสุขภาพ แต่ยังคงอยากจิบชาร้อน ขอแนะนำให้หันไปดื่มน้ำชาเข้มข้น แบบเดียวกับที่คนจีนนิยมดื่มชาจีนรสเข้มข้นในถ้วยชาใบจิ๋ว เพราะความเข้มข้นของใบชา จะทำให้มีสารคาเทคซินส์เข้มข้นตามไปด้วย และแม้ว่าจะสลายจากความร้อนไปบางส่วน แต่จะยังเหลือบางส่วนไว้อยู่ พอที่จะเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพ
2.ชาเขียวหรือสารสกัดจากใบชาสด หากนำมาเตรียมเป็นเครื่องดื่มแช่เย็น ความเย็นจะช่วยรักษาคุณค่าของสารสำคัญในใบชาไว้ได้ หากขบวนการผลิตเครื่องดื่มชาเชียวต้องผ่านการต้มหรือทำให้ร้อน ปริมาณสารสำคัญที่ให้ปีะโชน์กับร่างจะถูกทำลายไปเช่นกัน
3. ไม่ควรแต่งรสชาด้วยนมทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นนมข้นหวาน นมสดหรือนมผง เพราะโปรตีนในน้ำนมจะไปจับเข้ากับสารสำคัญในใบชาและทำลายประสิทธิภาพสารออกฤทธิ์ ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย
4.ผู้ที่ทานวิตามินเสริม เช่น ธาตุเหล็ก เกลือแร่ หรือยาที่คล้ายคลึงกัน ควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำชาขณะทานยา รวมทั้งการดื่มน้ำชาขณะรับประทานอาหาร แร่ธาตต่างๆ จากผักใบเขียวหรือผลไม้จะถูกสารสำคัญจับไว้ จนดูดซึมเข้าไปในร่างกายไม่ได้เหมือนกัน
5.ไม่ควรให้เด็กดื่มชา ไม่ว่าจะเป็นชาเขียวแช่เย็นหรือว่าชาร้อน จะทำให้ร่างกายขาดสารอาหาร เพราะสารเทนนิน ซึ่งจะไปตกตะกอนโปรตีนและแร่ธาตุต่างๆ จากอาหารที่รับประทาน ทำให้ลดการดูดซึมของสารอาหารที่มีคุณค่าต่อร่างกาย
6.สำหรัยคนที่ดื่มเป็นประจำจะทำให้สารฟลูออไรด์ที่อยู่ในชาสะสมในร่างกายในปริมาณที่สูง จะทำให้เกิดการสะสมมีผลให้ไตวาย เกิดโรคมะเร็งลำไส้ โรคกระดูกพรุน โรคข้อ และโรคเกี่ยวกับกระดูก แต่ผู้ที่ไม่ได้ดื่มชามากเป็นประจำ คงไม่ต้องกังวล
7.ใบชายังมีสาร "ออกซาเรท" (Oxalate) แม้ว่าสารชนิดนี้จะมีอยู่น้อย แต่หากดื่มชามากๆ เป็นประจำ จะมีการสะสมสารออกซาเรทในร่างกายได้ สารชนิดนี้มีรายงานว่ามีผลทำลายไต
8.ใบชามี "สารเคเฟอีน" ในปริมาณสูง อาจสูงกว่าในเมล็ดกาแฟด้วยซ้ำไป เพียงแต่การดื่มน้ำชานั้น สารแทนนินจะป้องกันหรือลดการดูดซึมคาเฟอีนเข้าสู่ร่างกาย ทำให้ฤทธิ์การกระตุ้นหัวใจและสมองน้อยกว่ากาแฟมาก
ขอขอบคุณข้อมูลจาก http://thaihealthsites.blogspot.com/2013/03/blog-post.html
